Wiert Jans Wieringa, Eenrum 21.2.1787 - Baflo 29.1.1855     index

ouders
Jan He(e)mes, 1746-1807
Dirkje Wierts, 1743 - Eenrum 30.1.1797

gehuwd met
13 juni 1813 Baflo Grietje Pieters Klunder, Baflo, 05.06.1791 - Uithuizen, 03.06.1872

kinderen
Dirkje Wierts Wierenga, geboren in Rasquert, 31 maart 1814, overleden in Rottum, 18 maart 1890; als weduwe wonend in Uithuizen
Getrouwd te Baflo 16.12.1843 met Wijpke Heeres Hielkema.
Anje Derks Klevring 1816 - 15 juni 1820, 4 jaar geworden.
* Pieter Klaassens Wieringa, 1826-1904
Jan Hemes Baflo, 27.02.1835 - Hoogezand 2.10.1899. Smid. Getrouwd in 't Zandt op 28.12.1865 met Marta Bos uit Leermens.
woonplaats en werkzaamheden

documenten
Onderstaande informatie komt uit het Boerderijenboek van het Halfambt.
Wiert Jans Wieringa en Grietje Klunder worden in dit boek op verschillende plaatsen genoemd in verband met de huur, de koop en verkoop van land en behuizing.

Als ze drie jaar getrouwd zijn, kopen Wiert Jan en Grietje op 3 januari 1816 de herberg en kruidenierswinkel (kremerij) aan de Meijmaweg 21 in Rasquert voor een onbekend bedrag. Wanneer Wiert Jan achttien jaar later, op 47-jarige leeftijd besluit landbouwer te worden in Baflo, verkoopt hij het geheel op 12 september 1834 voor fl. 1200 aan Jan Drewes Boter, korenschipper in Rasquert, getrouwd met Renske Jans de Wit.



Meijmaweg 21

NB. In 1864 wordt dit huis gesloopt en vindt er herbouw plaats. De gemeente koopt het pand, dat op de Monumentenlijst staat. Door de verslechterde toestand en omdat afbraak niet haalbaar bleek, verkoopt de gemeente Baflo de behuizing en schuren voor een symbolisch bedrag van fl.1 aan de Stichting Het Woonhuismonument. Na een grondige renovatie wordt het woonhuis op 4 december 1986 verkocht aan Cornelis den Engelse, burgemeester van Baflo. (...) In het schuurgedeelte zijn drie woningen ingericht. (Bron:Boerderijenboek)



Achterkant met de schuur van Meijmaweg 21.


"Het Olhof".
In 1818 koopt WJW de boerderij 'Het Olhof', Brandenburgerpad 4, Rasquert van Simon Reintjes Nienoort. "Een behuizing met een tuin en daarachter nog een buitentuin, alsmede de beklemming van een groot hof, vaste huur f. 26", waarschijnlijk voor fl.1635. Hij verkoopt het weer in 1846.

'Het Olhof' heeft een interessante geschiedenis. "Waarschijnlijk is het hof in het begin verpacht want op 6 augustus 1285 verklaart Hermannes Busseel het hof te Baflo onder zekere voorwaarden levenslang in pacht te hebben ontvangen.
Op 20 oktober 1302 verklaart Osdo, prior in het convent van Selwerd, na de dood van de abt Gerhardus geen recht meer te hebben op het hof te Baflo, dat door abt Gerhardus werd gepacht van Otto, bisschop van Munster.
Op 24 augustus 1404 geeft Otto, bisschop van Munster, het hof te Baflo aan magister Fredericus van Baflo en de gebroeders Fredericus, Mello en Tijtardus van Oldehove in lijfpacht. Later schijnt het meer als prebende of leen te zijn uitgegeven.
Op 25 maart 1454 geeft Walramus de Moirsa, bisschop van Munster, het hofje aan Rudolf Agricola, geboren in Baflo in 1444, en zijn leermeester Anthonius, pastoor en persona te Baflo, onder voorwaarde van 'eene jaarlijksche uitkeering van 14 marken munstersche penning aan den Bisschop.'De 'persona van Baflo' was de hoofdpastoor van zes proosdijen in het Halfambt.
Een brief van 23 oktober 1454 bevat een overeenkomst tussen Anthonius, de persona van Baflo, en Hendrik, abt te Selwerd, waarbij Anthonius en Rudolf Agricola zolang ze leven gelijkelijk genieten van de prebende (inkomen van een priester) en de langst levende alleen. Agricola"s vader, Hendrik Vries, was abt van het klooster Selwerd, een Benedictijner klooster even ten noorden van de stad Groningen.
Agricola reisde veel door Europa en vertaalde vele Griekse werken in het Latijn. Zijn werk is van groot belang geweest voor de verspreiding van humanistische opvoedingswijzen.In zijn geboorteplaats Baflo is een standbeeld van hem te vinden.
In een acte van 4 maart 1670 is er sprake van het 'Selwerder Hofje' te Baflo (misschien een naamsveranderingdoor inlijving van het Selwerderklooster), groot 1/2 juk en enige roeden, 'huur doende 20 carolusguldens zonder geschenk te gebruiken, mits oude uitgaande boomen te verwisselen tegen jonge boomen.'

Een nieuwe landaankoop in 1823.
"Van de erfgenamen van Ubbe Heertjes Ubbens en Martjen Ennes kopen Wiert Jans Wieringa en zijn vrouw Grietje Pieters Klunder
op 20 januari 1823 voor fl. 2165 de beklemming van 7 jukken land te Rasquert, vaste huur fl.21. Aangezien Wiert Jans Wieringa sinds 1816 winkelier en herbergier is, kan dit land dus ook hierbij gebruikt worden," staat erbij als commentaar.

In 1824 einde van de huur van de boerderij 'Azinga', Azingaweg 2, Raquert.
Deze boerderij is een kloosterboerderij van Selwerd geweest. Vanaf 1595 zijn de verschillende gebruikers van huis en (delen van) het land beschreven. WJW is in 1824 de huurder van deze boerderij. De verhuur van de boerderij en een deel van het land wordt dan gesplitst.
"Simon Reintjes Nienoort enz.(...), te samen eigenaar van de goederen ter ene zijde, en Wiert Jans Wieringa, winkelier en herbergier te Rasquert, ter andere zijde, als huurder, beëindigen op 19 september 1824 de verhuur van een behuizing met landerijen voor een periode van negen jaar, jaarlijkse huur fl.1600."
Voor een periode van negen jaar worden er vervolgens nieuwe afspraken gemaakt: de behuizing met (een deel van) het land wordt vanaf 1824 negen jaar verhuurd aan een ander voor fl.1200 per jaar. En WJW huurt 36.46.83 bunder onbehuisd land voor negen jaar.

In 1834 verkoopt WJW de herberg en de kremerij 'omdat hij landbouwer wordt te Baflo'.

In 1837 koopt WJW in Baflo een boerderij aan de Rudolf Agricolastraat, (zie foto hieronder) die in 1960 is afgebroken, met van oudsher 68 jukken Provincieland, die tot voor 1594 aan het klooster Selwerd behoorde. Van deze 68 jukken lagen 13 jukken bij het huis en heem, ten westen van het dorp Baflo, 39 jukken tussen Tinallinge en Baflo, en 16 jukken op de Tinallingermeeden, ten zuidoosten van Abbeweer. In totaal 37.69.20 (bunder.roeden.ellen) land. Koopprijs f.18.000.



Boerderij Agricolastraat te Baflo.


Op 15 mei 1839 verkoopt WJW eem beklemming van 3.70.40 bunder land bij Rasquert (land bij/van boerderij 'Almaheerd', Warfumerweg 6 Rasquert), met een vaste huur van fl. 21 aan de kerk van Baflo, voor fl.3100 aan Simon Louwes Werkman te Den Andel. Dit land wordt later weer bij de boerderij 'Azinga' gevoegd.

"Op 23 januari 1843 verkopen Wiert Jans Wieringa en Grietje Pieters Klunder [de boerderij aan de Agricolastraat]: a) een boerenbehuizing met 27.60.30 bunder, en b) 10.08.90 bunder te Tinallinge gelegen, met het recht volgens beklembrief om op deze landerijen naar welgevallen te mogen 'timmeren en behuizen'. Perceel a wordt voor fl.8600 gekocht door Heine Geerts de Vries te Sauerd, zonder beroep. Perceel b wordt voor fl.2250 gekocht door Klaas Jans Stol, landbouwer te Tinallinge, getrouwd met Antje Kornelis Wiersum." (Dus ruim 37 bunder werd verkocht met een verlies van fl.7150.)

1846 verkoop van 'Het Oude Hof'.
"Op 30 januari 1846 verkoopt WJW een goed onderhouden ruime behuizing en schuurtje met de beklemming van de grond, vaste huur 2 guldens en 71/2 cent, en een groot stuk land, vanouds genaamd 'Het Oude Hof', 2.08.10 bunder groot, vaste huur fl.26 aan Johan Rikkers.
Het geheel wordt voor f.1.550 gekocht door Luitje Cornelis Wiersema en zijn vrouw Aagtje Yzebrand Borgmans. "

Het Olhof ligt op het zgn minuutplan hieronder in het 'centrum' van Rasquert evenals de boerderij Azinga; resp. nr. 24 en 28. Bij het afgraven van de wierde is De Olhof blijven staan; men groef er gewoon omheen. Het afgegraven gedeelte rondom het boerderijtje is nu de ijsbaan van Rasquert.





De ijbaan in de winter en een oude foto van het Olhof uit het Boerderijenboek van het Halfambt.


Rasquert is een voorbeeld van een radiair wierdedorp
De oudste wierdedorpen zijn enkele eeuwen voor het begin van de jaartelling gesticht. Ze waren vaak cirkelvormig. De boerderijen stonden in een kring rond het hoogste punt van de wierde, de kop naar voren, het schuurgedeelte naar achteren. De deeldeuren aan de achterkant van de schuur grensden aan een rondweg die min of meer spontaan rond zo'n dorp ontstond, de zogenaamde ossenweg. De erfafscheidingen tussen de boerderijen en de weggetjes liepen als de spaken van een wiel naar het hoogste punt. Vanaf de 9e eeuw kwam op die plaats vaak de kerk te staan. Door uitbreidingen zijn de meeste dorpen met deze vorm verdwenen. Maar in dorpjes als Biessum, Marsum, Ezinge, Godlinze en Niehove zijn nog heel veel elementen terug te vinden van dit eeuwenoude patroon; ook in Baflo en Rasquert.
In Rasquert ontbreekt echter de kerk. Blijkbaar waren de verbindingen met Baflo, ondanks het vele water, zo goed, dat de inwoners altijd daar ter kerke konden gaan. Wel waren er kerkelijke bezittingen in het dorp, zoals het boerderijtje De Olhof dat onder meer bewoond geweest is door Rudolf Agricola. En door Wiert Jan Wieringa en Derkje Wierts.